Textielsculpturen van Janet Echelman – textielkunst op een gigantische schaal

22 december 2015 Een reactie plaatsen

Laatst kwam ik een paar foto’s tegen van werken van Janet Echelman, een Amerikaanse kunstenares. Deze textielsculpturen maken een overweldigende indruk. Ze zijn honderden meters groot en zweven als het ware tussen gebouwen in wereldsteden op alle continenten. Ze hebben een kant-achtige uitstraling en lijken nog het meest op enorme gekleurde visnetten. Door het gebruik van gekleurde garens krijgen ze overdag een bepaalde diepte. ’s Nachts echter, wanneer ze op een speciale manier belicht worden, maken ze helemaal een overweldigende indruk.

Janet Echelman

Janet Echelman met een prototype van een sculptuur.

Janet Echelman (1966) is een Amerikaanse kunstschilder en installatiekunstenares die moeilijk valt in te delen. Zij studeerde aan het Harvard Collega te Cambridge en ging daarna naar Hong Kong om Chinese kalligrafie te studeren. Van 1988 tot 1993 woonde ze op Bali. Daar werkte ze samen met lokale kunstenaars en combineerde ze traditionele textieltechnieken met moderne schilderkunst.

Na enige jaren in de Verenigde Staten aan Harvard gedoceerd te hebben vertrok ze opnieuw naar Azië op basis van een Fulbright uitwisselingsprogramma, naar Mahabalipuram, een Indiaas vissersdorp dat bekend staat om haar beeldhouwkunst. Het plan was om daar schilderles te geven, maar haar schildersmaterialen kwamen nooit aan. Van de nood een deugd makende werkte ze een tijd met lokale beeldhouwers in brons. Ze vond het materiaal echter te zwaar en te kostbaar.

Bellbottoms Series – More Than U Can Chew 2, India.

Vissersnetten als inspiratie

Al rondwandelend in het dorp vielen haar de vissersnetten op die er in de wind hingen te drogen. Ze vroeg zich af of netten een nieuwe benadering konden zijn van sculptuur. Aan het eind van het Fulbright-jaar had ze, in samenwerking met de lokale vissers, een serie sculpturen van netten gemaakt, opgehangen aan palen (de Bellbottoms Series). Opvallend was dat de wind ervoor zorgde dat de werken geen moment dezelfde vorm behielden en de sculpturen zo levendigheid gaven.

Tegenwoordig ontwikkelt Janet Echelman vanuit haar studio in Brookline, MA enorme textielsculpturen. Die zijn te zien in vele grote steden wereldwijd. De kunststukken worden eerst getekend, vervolgens op schaal gemaakt en uiteindelijk op ware grote gemaakt van diverse zachte materialen, waaronder Spectra fiber, een garen dan vijftien keer zo sterk is als staaldraad. Hierdoor is het mogelijk grote afstanden te overbruggen en de sculpturen tussen ver uiteen staande gebouwen te hangen, waar de wind er mee kan spelen. Kleurgebruik en ’s avonds vooral de verlichting doen de rest.

Amsterdam Light Festival

In de winter van 2012/2013 was er ook in Amsterdam een sculptuur van Echelman te zien, project 1.26, dat rondreist en inmiddels op drie continenten te zien is geweest. Dit kunstwerk hing vanaf de Stopera over de Amstel. De dynamische belichting met contrasterende kleuren weerspiegelde prachtig in het water van de Amstel, met de oude grachtenpanden als decor.

Project 1.26 is geïnspireerd door de aardbeving van 2010 in Chili, die veroorzaakte dat een dag op aarde daardoor 1,26 milliseconde korter werd. De driedimensionale vorm is Echelman’s weergave van de door een tsunami veroorzaakte golven over de oceaan.

Time-lapse video van de aanleg van 1.26 in Amsterdam, 2012.

Unnumbered Sparks, Vancouver

Echelman vindt de interactie met het publiek van haar sculpturen altijd heel belangrijk. Bij het project ‘Unnumbered Sparks’ krijgt dit nog een extra dimensie door de samenwerking met Aaron Koblin van Google’s Creative Lab. Bij dit project is er een sculptuur van maar liefst 225 meter breed tussen het 24 etages hoge Fairmont Waterfront en het Vancouver Convention Center opgehangen. Het bijzondere is dat het publiek met behulp van een smartphone en een technische toepassing van Google de belichting zelf kon beïnvloeden. Het effect hiervan is op de video hieronder goed te zien.

Video van Google van het Unnumbered Sparks-project.

In tegenstelling tot de Bellbottoms Series in India zijn dit werken die alleen nog maar tot stand kunnen komen met behulp van tientallen medewerkers, hijskranen en de bijdrage van grote sponsors. Toch blijft het principe van textiele materialen, kleur en de invloed van de wind overeind. Hierdoor zijn dit soort sculpturen ook op kleinere schaal te creëren.